Chorzów
Wieś Chorzów była wzmiankowana już w 1257 roku, ale dzisiejsze miasto składa się z kilku dawnych miejscowości. Największy rozwój osiągnęła na przełomie XVIII i XIX wieku Królewska Huta. Z inicjatywy hrabiego Friedricha Wilhelma von Redena powstały wtedy zakłady przemysłowe wraz z osadą im towarzyszącą. Prawa miejskie uzyskała w 1869 roku i przez cały XIX wiek miejscowość dynamicznie się rozwijała. Po 1921 roku Królewska Huta została włączona w granice polskiego Śląska i w 1934 roku połączono przemysłowe osiedla w jedno miasto nadając im wspólną nazwę Chorzów. Mimo takiego rozwoju urbanistycznego jest zabudowany zwartą zabudową, często bardzo reprezentacyjną. Przy dawnym rynku ratusz przebudowany w stylu modernistycznym w 1928 roku. Tuż obok neogotycki budynek poczty z 1891 roku i ciągi ulic zabudowane eklektycznymi i modernistycznymi kamienicami z przełomu XIX i XX wieku.
Teren dawnej kopalni "Prezydent" zlikwidowanej w 1993 roku, a jej budynki w większości rozebrano w 1996 roku. Najcenniejszym obiektem jest żelbetowa wieża wyciągowa wybudowana w 1933 roku. Wysoka na 42,5 metra, jest nocą iluminowana. W części ocalałych budynków pokopalnianych mieści się restauracja.
Punkt oporu "Łagiewniki" był jednym z najsilniej ufortyfikowanych odcinków Obszaru Warownego "Śląsk" ze względu na swoje położenie w gęsto zaludnionej okolicy i najbardziej prawdopodobnym miejscu ataku. Prace nad fortyfikacjami rozpoczęto w 1936 roku i nigdy ich nie ukończono.
Schron bojowy przy ul. Katowickiej 168 w Chorzowie zaczęto budować w 1936 roku i był elementem Punktu Oporu "Łagiewniki". Rozbudowywano go aż do wybuchu II wojny światowej. Nigdy nie został wykorzystany w walce. W 2001 roku został zagospodarowany i wyremontowany przez stowarzyszenie "Pro Fortalicjum" i mieści się w nim izba muzealna.
Schron wybudowany w 1938 roku dla sztabu Grupy Operacyjnej "Śląsk". Miał stanowić serce całego obszaru warownego lecz nie został nigdy wykorzystany w warunkach bojowych. Po II wojnie światowej przebudowany na schron OPL i zasypany ziemią. W ostatnim czasie został częściowo przywrócony do poprzedniego stanu.
Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. generała Ziętka powstał w latach 1950-1956 na terenie nieużytków poprzemysłowych. Jest to największy park w Polsce i jeden z najwiekszych w Europie. Jego powierzchnia to 630 hektarów i na tym ogromnym obszarze zlokalizowano szereg atrakcji turystycznych, wśród których znajdują się także obiekty zabytkowe:
- Stadion Śląski
- Pawilony wystawowe
- Wesołe Miasteczko
- ośrodek sportów wodnych z kąpieliskiem
- ogród zoologiczny (brama do ogrodu została przeniesiona w to miejsce z terenu rozebranego pałacu w Świerklańcu)
- planetarium
- kolejka naziemna i linowa (obecnie nieczynna)
- Górnośląski Park Etnograficzny - na terenie skansenu zgromadzono ponad 70 zabytków architektury drewnianej, w tym kościół p.w. św. Józefa Robotnika z XVIII wieku. Górnośląski Park Etnograficzny powstał został udostępniony do zwiedzania 1975 roku.
Neoromański kościół p.w. św. Jadwigi wybudowany w latach 1873-1874. W 1889 roku był powiększany i rozbudowany w latach 1906-1908. Wewnątrz współczesny wystrój i wyposażenie z XX wieku.
Kościół ewangelicki p.w. św. Elżbiety wybudowany w latach 1840-1844. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie z XIX wieku.
Modernistyczny kościół p.w. św. Antoniego powstał w latach 1930-1934 wg projektu Adama Balenstedta.
Kościół p.w. św. Barbary wzniesiony w 1852 roku. Był rozbudowywany w 1859 (wieża) oraz w latach 1876-1877 i 1894-1896. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie.
Kościół p.w. św. Józefa powstał w latach 1904-1907 w stylu neoromańskim.
Osiedle patronackie wybudowane na przełomie XIX i XX wieku dla pracowników ówczesnej huty "Bismarck" (obecnie "Batory")
Zabytkowa rzeźnia miejska powstała w 1901 roku i należała przez długi czas do najnowocześniejszych i największych tego typu zakładów na Górnym Śląsku. Sprywatyzowana w połowie lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku popadła w kompletną ruinę.
Dawna Królewska Huta, której budowę rozpoczęto w 1797 roku z inicjatywy WIlhelma von Redena, projeku Johna Baildona. W 1802 roku uruchomiono pierwszy wielki piec, któremu nadano imię "Reden". W dawnej hali elektrowni z 1895 roku planowane jest utworzenie muzeum hutnictwa.
Muzeum założone w 1934 roku posiada wystawy poświęcone historii miasta i regiony, w tym duży zbiór numizmatyczny.
Teren dawnej kopalni "Prezydent" zlikwidowanej w 1993 roku, a jej budynki w większości rozebrano w 1996 roku. Najcenniejszym obiektem jest żelbetowa wieża wyciągowa wybudowana w 1933 roku. Wysoka na 42,5 metra, jest nocą iluminowana. W części ocalałych budynków pokopalnianych mieści się restauracja.
Punkt oporu "Łagiewniki" był jednym z najsilniej ufortyfikowanych odcinków Obszaru Warownego "Śląsk" ze względu na swoje położenie w gęsto zaludnionej okolicy i najbardziej prawdopodobnym miejscu ataku. Prace nad fortyfikacjami rozpoczęto w 1936 roku i nigdy ich nie ukończono.
Schron bojowy przy ul. Katowickiej 168 w Chorzowie zaczęto budować w 1936 roku i był elementem Punktu Oporu "Łagiewniki". Rozbudowywano go aż do wybuchu II wojny światowej. Nigdy nie został wykorzystany w walce. W 2001 roku został zagospodarowany i wyremontowany przez stowarzyszenie "Pro Fortalicjum" i mieści się w nim izba muzealna.
Schron wybudowany w 1938 roku dla sztabu Grupy Operacyjnej "Śląsk". Miał stanowić serce całego obszaru warownego lecz nie został nigdy wykorzystany w warunkach bojowych. Po II wojnie światowej przebudowany na schron OPL i zasypany ziemią. W ostatnim czasie został częściowo przywrócony do poprzedniego stanu.
- Stadion Śląski
- Pawilony wystawowe
- Wesołe Miasteczko
- ośrodek sportów wodnych z kąpieliskiem
- ogród zoologiczny (brama do ogrodu została przeniesiona w to miejsce z terenu rozebranego pałacu w Świerklańcu)
- planetarium
- kolejka naziemna i linowa (obecnie nieczynna)
- Górnośląski Park Etnograficzny - na terenie skansenu zgromadzono ponad 70 zabytków architektury drewnianej, w tym kościół p.w. św. Józefa Robotnika z XVIII wieku. Górnośląski Park Etnograficzny powstał został udostępniony do zwiedzania 1975 roku.
Neoromański kościół p.w. św. Jadwigi wybudowany w latach 1873-1874. W 1889 roku był powiększany i rozbudowany w latach 1906-1908. Wewnątrz współczesny wystrój i wyposażenie z XX wieku.
Kościół ewangelicki p.w. św. Elżbiety wybudowany w latach 1840-1844. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie z XIX wieku.
Modernistyczny kościół p.w. św. Antoniego powstał w latach 1930-1934 wg projektu Adama Balenstedta.
Kościół p.w. św. Barbary wzniesiony w 1852 roku. Był rozbudowywany w 1859 (wieża) oraz w latach 1876-1877 i 1894-1896. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie.
Kościół p.w. św. Józefa powstał w latach 1904-1907 w stylu neoromańskim.
Osiedle patronackie wybudowane na przełomie XIX i XX wieku dla pracowników ówczesnej huty "Bismarck" (obecnie "Batory")
Zabytkowa rzeźnia miejska powstała w 1901 roku i należała przez długi czas do najnowocześniejszych i największych tego typu zakładów na Górnym Śląsku. Sprywatyzowana w połowie lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku popadła w kompletną ruinę.
Dawna Królewska Huta, której budowę rozpoczęto w 1797 roku z inicjatywy WIlhelma von Redena, projeku Johna Baildona. W 1802 roku uruchomiono pierwszy wielki piec, któremu nadano imię "Reden". W dawnej hali elektrowni z 1895 roku planowane jest utworzenie muzeum hutnictwa.
Muzeum założone w 1934 roku posiada wystawy poświęcone historii miasta i regiony, w tym duży zbiór numizmatyczny.
