Kłodzko

Ratusz powstał w wyniku generalnej przebudowy starszego w 1890 roku. Z dawnego budynku zachowała się jedynie wieża. W obrębie starego miasta cenny zespół kamienic miejskich z piwnicami sięgającymi średniowiecza, duża ilość budynków z XVII wieku. Zachowały się także spore fragmenty murów miejskich z XIV wieku nad rzeką Młynówką. Mimo zniszczeń w latach pięćdziesiątych, kiedy rozebrano dużą ilość najcenniejszych obiektów. W ich miejsce powstały i nadal niestety powstają koszmarne plomby, nijak nie pasujące do charakteru miasta. Nie zmienia to jednak faktu, że kłodzka starówka należy do najcenniejszych w skali kraju.

Most na Młynówce należy do najstarszych w kraju. Powstał w XIV wieku i w niezmienionym kształcie zachował się do dzisiaj. Na filarach ustawiono 6 kamiennych figur barokowych. Porównywany z Mostem Karola w Pradze stanowi jego dużo mniejszą kopię.

Konwikt jezuicki powstawał etapami od 1622 roku w wyniku scalania poszczególnych kamienic, które zamieniono na okazały barokowy pałac. Całość przebudowano w latach 1753-54. Obecnie mieści Muzeum Ziemi Kłodzkiej.

Już w X wieku istniał w tym miejscu gród wzmiankowany w kronice Kosmasa w 981 roku. W 1137 roku zawarto w nim układ między Bolesławem Krzywoustym, a księciem Sobiesławem na mocy którego ziemia kłodzka przeszła do Czech. W XII wieku poniżej zamku zbudowano kościół NMP i klasztor joannitów. W XIV wieku powstała budowla murowana i stała się siedzibą właścicieli hrabstwa kłodzkiego. W 1557 roku nastąpiła gruntowna przebudowa w stylu renesansowym. Po zniszczeniach podczas wojny trzydziestoletniej uzyskał fortyfikacje bastionowe, rozbudowywane w 1742 roku, a po drugiej stronie, na Owczej Górze powstały dodatkowe umocnienia. W latach 1770-74 przystąpiono do gruntownej rozbudowy obwarowań, rozebrano zamek, a w jego miejscu powstał dzisiejszy Donjon. Prace objęły praktycznie całe wzgórze, razem z doliną rzeki, a także Owczą Górą tworząc wspaniały system obronny. Twierdza oblegana podczas wojen napoleońskich pozostała niezdobyta. W 1808 nastąpiła ostatnia rozbudowa i w XIX wieku utraciła znaczenie militarne i zaczęła pełnić rolę ciężkiego więzienia w którym więziono między innymi Wojciecha Kętrzyńskiego i Karola Liebknechta. Podczas II wojny światowej służyła jako więzienie SS i Abwehry, zamordowano wtedy 200 jeńców fińskich. Od 1944 roku powstała w fortecznych kazamatach fabryka zbrojeniowa. Po zakończeniu działań wojennych została zajęta przez wojsko, magazyny, a część stała opuszczona. Dopiero w latach siedemdziesiątych zaczęła być wykorzystywana turystycznie. Z powodu zaniedbania systemu odwadniającego twierdzę, w latach pięćdziesiątych położone poniżej miasto spotkała katastrofa. Rozebrano ogromną ilość cennych kamieniczek, których fundamenty i piwnice podmyła spływająca woda. W 1969 roku powstało w niej lapidarium, ekspozycja szkła artystycznego, muzeum pożarnictwa i wiele innych. Twierdzę zwiedza się po zakupie biletów, a podziemia z przewodnikiem. Z bastionu widokowego rozpościera się piękna panorama Kotliny Kłodzkiej. Jest to najlepiej zachowana twierdza w kraju.

Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP powstał w 1344 roku na polecenie biskupa Arnosta z Pardub ic, a jego budowa trwała aż do XVI wieku. W latach 1655-89 został przebudowany przez jezuitów i w tej postaci przetrwał do dzisiaj. Gotycka bryła posiada niezwykle bogaty, barokowy wystrój wnętrza. Obok kościoła kolegium jezuickie z lat 1665-90.

Kościół klasztorny oo. Franciszkanów powstał w latach 1628-31 w miejscu wcześniejszego, przebudowany w 1711 roku. Wewnątrz skromne wyposażenie. Do kościoła przylega budynek klasztoru z 1678 roku, przebudowany w latach 1723-44.

Zespół klasztorny ss. Franciszkanek składa się z kościoła św. Jerzego, klasztoru i obwarowań. Już w 1170 roku istniała w tym miejscu kaplica wzniesiona przez joannitów. W 1475 roku do budowy klasztoru i nowego kościoła przystąpili bernardyni. Spłonął w 1517 i w 1622 roku. Ponownie bernardyni przystąpili do odbudowy którą ukończyli w 1700 roku. Otoczony murem obronnym z XIV wieku, podczas rozbudowy twierdzy włączony w system umocnień.