Racibórz
Na przełomie X i XI wieku powstał gród na dzisiejszym Ostrogu, a miasto wzmiankowane było w 1217 roku. Było stolicą księstwa raciborskiego pod panowaniem Piastów. Później wielokrotnie zmieniało swoją przynależność własnościową i państwową. Zniszczone poważnie podczas II wojny światowej zachowało niewiele ze swojej dawnej świetności. Odbudowane kamienice w formie barokowo-renesansowej są w zasadzie socrealistycznym osiedlem, gdzieniegdzie przeplatane XIX wieczną zabudową. W mieście zachowały się jednak zabytki świadczące o dawnej wielkości Raciborza.
Dawny kościół Dominikanek p.w. Świętego Ducha pełni dzisiaj funkcje muzealne. Konsekrowany w 1335 roku, a przylegająca do świątyni kaplica p.w. św. Dominika stała się nekropolią książąt raciborskich i opawskich. Po 1810 roku kościół zamieniono na magazyn, następnie przekazano ewangelikom. W 1927 roku przekazany tworzącemu się muzeum i przebudowany w 1936 roku.
Kościół p.w. św. Jakuba St. dawniej Dominikanów powstał w XIV wieku i był rozbudowywany na przełomie XIV i XV wieku. Spłonął w 1637 roku i był odbudowany w 1655 roku. W XIX wieku przebudowany w stylu neogotyckim. Częściowo zniszczony w 1945 roku. We wnętrzu wyposażenie z XVIII wieku.
Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela na Ostrogu zbudowany w 1856 roku w miejscu poprzedniej świątyni. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie. Na sąsiednim cmentarzu ciekawe przykłady sztuki sepulkralnej wraz z dwiema kaplicami z XIX wieku.
Kościół p.w. św. Mikołaja wzniesiony w latach 1901-1902. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie.
Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP powstał w XIV wieku w miejscu wcześniejszego, spalonego w 1300 roku przez pożar. W 1416 został podniesiony do godności kolegiaty. W 1446 roku powiększony. W 1546, 1664 i 1700 roku płonął i był odbudowywany. Przebudowany w latach 1774-1775. Zniszczony w 1945 roku. Zrekonstruowana budowla zachowała w swoim wnętrzu elementy gotyckie i barokowe.
Mury obronne w mieście rozpoczęto wznosić przed 1306 rokiem. Dawniej posiadały trzy bramy: Krakowską, Wrocławską i Morawską. Modernizowane w 1574 roku i rozebrane w latach 1817-1828. Do dzisiaj przetrwały niewielkie fragmenty w tym renesansowa Wieża Więzienna przebudowana w 1574 roku.
Wybudowany w latach 1823-1826, według projektu K.F. Schinkla, późnoklasycystyczny budynek dawnego Sądu Krajowego pełni do dzisiaj funkcję sądu.
W XI wieku w miejscu dzisiejszego zamku istniał gród obronny. Do Polski przyłączony przez Bolesława Krzywoustego, a od 1173 roku stał się siedzibą Mieszka I Plątonogiego i w latach 1281-1336 siedzibą książąt raciborskich. Wtedy wzniesiono zamek murowany na nasypach grodu. W XV wieku został rozbudowany. W latach 1532-1533 odnowiono zniszczone budynki, a w latach 1603-1636 nastąpiła kolejna rozbudowa zamku. Kolejna przebudowa miała miejsce w XIX wieku. Rozbudowano browar, a sam zamek zaadoptowano na biura. Spalony w 1945 roku jest dzisiaj tylko cieniem swej dawnej świetności. Na terenie kompleksu najcenniejszym obiektem jest kaplica p.w. św. Tomasza z Cantenbury z XIII wieku. Niszczona w 1519, 1637 i 1858 roku, kiedy dokonano częściowej przebudowy w stylu neogotyckim. Zachował się gotycki budynek mieszkalny, przebudowywany w XVII wieku. Obok ruiny budynku mieszkalnego z 1636 roku. Budynek bramny z XVII wieku. Pozostałe skrzydła zostały w 1858 roku przebudowane na browar.
Dawny kościół Dominikanek p.w. Świętego Ducha pełni dzisiaj funkcje muzealne. Konsekrowany w 1335 roku, a przylegająca do świątyni kaplica p.w. św. Dominika stała się nekropolią książąt raciborskich i opawskich. Po 1810 roku kościół zamieniono na magazyn, następnie przekazano ewangelikom. W 1927 roku przekazany tworzącemu się muzeum i przebudowany w 1936 roku.
Kościół p.w. św. Jakuba St. dawniej Dominikanów powstał w XIV wieku i był rozbudowywany na przełomie XIV i XV wieku. Spłonął w 1637 roku i był odbudowany w 1655 roku. W XIX wieku przebudowany w stylu neogotyckim. Częściowo zniszczony w 1945 roku. We wnętrzu wyposażenie z XVIII wieku.
Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela na Ostrogu zbudowany w 1856 roku w miejscu poprzedniej świątyni. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie. Na sąsiednim cmentarzu ciekawe przykłady sztuki sepulkralnej wraz z dwiema kaplicami z XIX wieku.
Kościół p.w. św. Mikołaja wzniesiony w latach 1901-1902. We wnętrzu neogotyckie wyposażenie.
Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP powstał w XIV wieku w miejscu wcześniejszego, spalonego w 1300 roku przez pożar. W 1416 został podniesiony do godności kolegiaty. W 1446 roku powiększony. W 1546, 1664 i 1700 roku płonął i był odbudowywany. Przebudowany w latach 1774-1775. Zniszczony w 1945 roku. Zrekonstruowana budowla zachowała w swoim wnętrzu elementy gotyckie i barokowe.
Mury obronne w mieście rozpoczęto wznosić przed 1306 rokiem. Dawniej posiadały trzy bramy: Krakowską, Wrocławską i Morawską. Modernizowane w 1574 roku i rozebrane w latach 1817-1828. Do dzisiaj przetrwały niewielkie fragmenty w tym renesansowa Wieża Więzienna przebudowana w 1574 roku.
Wybudowany w latach 1823-1826, według projektu K.F. Schinkla, późnoklasycystyczny budynek dawnego Sądu Krajowego pełni do dzisiaj funkcję sądu.
W XI wieku w miejscu dzisiejszego zamku istniał gród obronny. Do Polski przyłączony przez Bolesława Krzywoustego, a od 1173 roku stał się siedzibą Mieszka I Plątonogiego i w latach 1281-1336 siedzibą książąt raciborskich. Wtedy wzniesiono zamek murowany na nasypach grodu. W XV wieku został rozbudowany. W latach 1532-1533 odnowiono zniszczone budynki, a w latach 1603-1636 nastąpiła kolejna rozbudowa zamku. Kolejna przebudowa miała miejsce w XIX wieku. Rozbudowano browar, a sam zamek zaadoptowano na biura. Spalony w 1945 roku jest dzisiaj tylko cieniem swej dawnej świetności. Na terenie kompleksu najcenniejszym obiektem jest kaplica p.w. św. Tomasza z Cantenbury z XIII wieku. Niszczona w 1519, 1637 i 1858 roku, kiedy dokonano częściowej przebudowy w stylu neogotyckim. Zachował się gotycki budynek mieszkalny, przebudowywany w XVII wieku. Obok ruiny budynku mieszkalnego z 1636 roku. Budynek bramny z XVII wieku. Pozostałe skrzydła zostały w 1858 roku przebudowane na browar.
