Zabrze
Zabrze jest młodym miastem, w którym zachowały się obiekty głównie z XIX i XX wieku. Obok eklektycznych kamienic istnieje wiele cennych budynków modernistycznych. W mieście znajduje się również bardzo dużo zabytków architektury przemysłowej, które są lub będą wkrótce udostępnione dla turystów.
Dawny hotel Admiral Palast powstał w 1928 roku i jest jednym z ciekawszych przykładów budowli użyteczności publicznej na terenie miasta, jak i całego Śląska. Zwieńczona kopułą modernistyczna w formie bryła jest bogato zdobiona dekoracją w stylu art deco. Niestety dzisiaj jest na wyższych piętrach nieużytkowany i zaniedbany.
Osiedle wybudowane w latach 1863-1871 dla pracowników kombinatu hutniczo-górniczego Alfreda Borsiga. Posiadało swoją szkołę, kaplicę ewangelicką, salę gimnastyczną i cmentarz. Jest jednym z najlepiej zachowanych osiedli patronackich na Śląsku. Niestety, dzisiaj jest również miejscem niebezpiecznym i zaniedbanym.
Modernistyczne zabudowania elektrociepłowni w Zabrzu, których budowę rozpoczęto w 1896 roku dla firmy AEG.
Założona w 1855 roku kopalnia swoją nazwę wywodzi od imienia hrabiego Guido Henckel von Donnersmarcka. Złoża zostały wyeksploatowane jeszcze przed II wojną światową i w latach 60-tych działała jako kopalnia doświadczalna M-300. W 1982 roku na jej terenie powstał skansen, który zamknięto w 1996 roku. Od 2007 roku jest ponownie udostępniona do zwiedzania jako jedna z największych atrakcji turystycznych województwa śląskiego. Oprócz działalności muzealnej jest też ważną instytucją kulturalną, a na jej terenie organizowane są liczne imprezy kulturalne.
Dawna huta Donnersmarcków powstała w 1782 roku i była stale rozbudowywana. Pod koniec lat 90-tych uległa likwidacji, a na części terenu powstało centrum handlowe. Większość budynków z XIX wieku została rozebrana i do dzisiaj pozostały jedynie: reprezentacyjny obiekt dawnego kasyna w którego murach mieści się teatr, okazały budynek dyrekcji, duże hale z XIX wieku oraz niszczejąca wieża ciśnień. Huta w dalszym ciągu prowadzi działalność w ograniczonym zakresie, jednak na jej ogromnej powierzchnii pozostały w większości ruiny. Dawniej na jej terenie istniał zabrzański zamek, po którym nie pozostał żaden ślad.
Kościół wybudowany w 1937 roku dla gminy ewnagelickiej w Mikulczycach. Jest to projekt typowy autorstwa Kurta Nietzscha.
Kościół parafialny p.w. św. Jadwigi z 1929 roku. Obiekt na planie dwunastoboku z dwiema ośmiobocznymi wieżami. We wnętrzu organy z XIX wieku.
Kościół parafialny p.w. św. Józefa zbudowany w latach 1930-1931 według projektu Dominikusa Bohma. Jeden z najlepszych przykładów architektury modernistycznej na Śląsku i w kraju.
Kopalnię Królowa Luiza założono w 1791 roku. Obecnie na terenie skansenu górniczego znajdują się budynki z XIX wieku z maszynownią i nadszybiem byłego szybu Carnall. Zachowała się maszyna parowa z 1915 roku oraz liczne urządzenia związane z działaniem dawnego szybu. Zwiedzający mogą również zobaczyć pokaz działania maszyn górniczych pod powierzchnią ziemi, ponieważ udostępniona do zwiedzania jest dawna sztolnia na odcinky 1560m. Na terenie skansenu funkcjonuje również muzeum pojazdów zabytkowych. Całe założenie jest jedną z większych atrakcji wśród zabytków techniki na terenie Śląska.
Osiedle oparte na idei "miasta-ogrodu" powstało w dzielnicy Zabrza - Rokitnicy w latach 1905-1935. Projektantem kolonii robotniczej był Hans von Poellnitz. Składa się z 7 rodzajów budynków nawiązujących do budownictwa górnośląskiego. Do tego powstały budynki towarzyszące takie jak: piekarnia, przedszkole, piekarnia, pralnia, magiel i łaźnia. Ciekawostką są tzw. "Stalowe domy", których ściany stanowią stalowe płyty. Powstały w latach trzydziestych dwudziestego wieku, a wykonała je huta Donnersmarcka. Obok wybudowany na początku XX wieku kompleks wypoczynkowo-leczniczy, w którym od 1945 roku funkcjonuje Śląska Akademia Medyczna.
Zabytkowy szyb "Maciej" pochodzący z I połowy XX wieku. Atrakcją szybu jest dwubębnowa maszyna wyciągowa, a sam obiekt udostępniony jest do zwiedzania.
Monumentalna wieża ciśnień wybudowana w 1909 roku jest jedyną taką budowlą na terenie Polski. Wysoka na 46 metrów, opiera się na 8 filarach, a w jej dolnych partiach mieściły się kiedyś mieszkania i biura. Obecnie opuszczona i zdewastowana, jednak są plany rewitalizacji i udostępnienia jej turystom.
Muzeum Górnictwa Węglowego mieści się w budynku dawnego Starostwa Powiatowego wzniesionego w 1875 roku, przebudowanego w 1894 i 1907 roku. We wnętrzu zachowały się elementy dawnego wystroju. Muzeum jest jedyną tego typu placówką w Polsce. Gromadzi zbiory obejmujące historię górnictwa i wszelakie tematy pokrewne. Bogate zbiory w połączeniu z multimedialną ekspozycją oraz profesjonalnie przygotowane wystawy sprawiają że jest to placówka wyjątkowa w skali całego kraju. Dodatkowo na terenie muzeum organizowane są ciekawe wystawy czasowe nie związane z jego tematyką.
Wieża na terenie szpitala klinicznego wzniesiona w 1904 roku, uważana jest za jedną z najpiękniejszych tego typu budowli w kraju. Poniżej wieży znajduje się kotłownia, pralnia i kuchnia szpitalna.
Neogotycki kościół p.w. św. Anny wzniesiony w latach 1897-1900. Był uszkodzony w 1945 roku i remontowany.
Osiedle wybudowane w latach 1863-1871 dla pracowników kombinatu hutniczo-górniczego Alfreda Borsiga. Posiadało swoją szkołę, kaplicę ewangelicką, salę gimnastyczną i cmentarz. Jest jednym z najlepiej zachowanych osiedli patronackich na Śląsku. Niestety, dzisiaj jest również miejscem niebezpiecznym i zaniedbanym.
Modernistyczne zabudowania elektrociepłowni w Zabrzu, których budowę rozpoczęto w 1896 roku dla firmy AEG.
Założona w 1855 roku kopalnia swoją nazwę wywodzi od imienia hrabiego Guido Henckel von Donnersmarcka. Złoża zostały wyeksploatowane jeszcze przed II wojną światową i w latach 60-tych działała jako kopalnia doświadczalna M-300. W 1982 roku na jej terenie powstał skansen, który zamknięto w 1996 roku. Od 2007 roku jest ponownie udostępniona do zwiedzania jako jedna z największych atrakcji turystycznych województwa śląskiego. Oprócz działalności muzealnej jest też ważną instytucją kulturalną, a na jej terenie organizowane są liczne imprezy kulturalne.
Dawna huta Donnersmarcków powstała w 1782 roku i była stale rozbudowywana. Pod koniec lat 90-tych uległa likwidacji, a na części terenu powstało centrum handlowe. Większość budynków z XIX wieku została rozebrana i do dzisiaj pozostały jedynie: reprezentacyjny obiekt dawnego kasyna w którego murach mieści się teatr, okazały budynek dyrekcji, duże hale z XIX wieku oraz niszczejąca wieża ciśnień. Huta w dalszym ciągu prowadzi działalność w ograniczonym zakresie, jednak na jej ogromnej powierzchnii pozostały w większości ruiny. Dawniej na jej terenie istniał zabrzański zamek, po którym nie pozostał żaden ślad.
Kościół wybudowany w 1937 roku dla gminy ewnagelickiej w Mikulczycach. Jest to projekt typowy autorstwa Kurta Nietzscha.
Kościół parafialny p.w. św. Jadwigi z 1929 roku. Obiekt na planie dwunastoboku z dwiema ośmiobocznymi wieżami. We wnętrzu organy z XIX wieku.
Kościół parafialny p.w. św. Józefa zbudowany w latach 1930-1931 według projektu Dominikusa Bohma. Jeden z najlepszych przykładów architektury modernistycznej na Śląsku i w kraju.
Kopalnię Królowa Luiza założono w 1791 roku. Obecnie na terenie skansenu górniczego znajdują się budynki z XIX wieku z maszynownią i nadszybiem byłego szybu Carnall. Zachowała się maszyna parowa z 1915 roku oraz liczne urządzenia związane z działaniem dawnego szybu. Zwiedzający mogą również zobaczyć pokaz działania maszyn górniczych pod powierzchnią ziemi, ponieważ udostępniona do zwiedzania jest dawna sztolnia na odcinky 1560m. Na terenie skansenu funkcjonuje również muzeum pojazdów zabytkowych. Całe założenie jest jedną z większych atrakcji wśród zabytków techniki na terenie Śląska.
Osiedle oparte na idei "miasta-ogrodu" powstało w dzielnicy Zabrza - Rokitnicy w latach 1905-1935. Projektantem kolonii robotniczej był Hans von Poellnitz. Składa się z 7 rodzajów budynków nawiązujących do budownictwa górnośląskiego. Do tego powstały budynki towarzyszące takie jak: piekarnia, przedszkole, piekarnia, pralnia, magiel i łaźnia. Ciekawostką są tzw. "Stalowe domy", których ściany stanowią stalowe płyty. Powstały w latach trzydziestych dwudziestego wieku, a wykonała je huta Donnersmarcka. Obok wybudowany na początku XX wieku kompleks wypoczynkowo-leczniczy, w którym od 1945 roku funkcjonuje Śląska Akademia Medyczna.
Zabytkowy szyb "Maciej" pochodzący z I połowy XX wieku. Atrakcją szybu jest dwubębnowa maszyna wyciągowa, a sam obiekt udostępniony jest do zwiedzania.
Monumentalna wieża ciśnień wybudowana w 1909 roku jest jedyną taką budowlą na terenie Polski. Wysoka na 46 metrów, opiera się na 8 filarach, a w jej dolnych partiach mieściły się kiedyś mieszkania i biura. Obecnie opuszczona i zdewastowana, jednak są plany rewitalizacji i udostępnienia jej turystom.
Muzeum Górnictwa Węglowego mieści się w budynku dawnego Starostwa Powiatowego wzniesionego w 1875 roku, przebudowanego w 1894 i 1907 roku. We wnętrzu zachowały się elementy dawnego wystroju. Muzeum jest jedyną tego typu placówką w Polsce. Gromadzi zbiory obejmujące historię górnictwa i wszelakie tematy pokrewne. Bogate zbiory w połączeniu z multimedialną ekspozycją oraz profesjonalnie przygotowane wystawy sprawiają że jest to placówka wyjątkowa w skali całego kraju. Dodatkowo na terenie muzeum organizowane są ciekawe wystawy czasowe nie związane z jego tematyką.
Wieża na terenie szpitala klinicznego wzniesiona w 1904 roku, uważana jest za jedną z najpiękniejszych tego typu budowli w kraju. Poniżej wieży znajduje się kotłownia, pralnia i kuchnia szpitalna.
Neogotycki kościół p.w. św. Anny wzniesiony w latach 1897-1900. Był uszkodzony w 1945 roku i remontowany.
